Trump công bố kế hoạch áp thuế – Liệu có kích hoạt chiến tranh thương mại?

Trong nhiều năm qua, Donald Trump luôn chỉ trích sự mất cân bằng trong thương mại giữa Mỹ và các nước khác. Ông cho rằng nhiều quốc gia đang tận dụng chính sách thuế quan lỏng lẻo của Mỹ để xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Mỹ với mức thuế thấp, trong khi hàng hóa Mỹ lại bị đánh thuế cao khi xuất khẩu ra nước ngoài.

Ví dụ, Liên minh châu Âu (EU) áp thuế 10% lên ô tô nhập khẩu từ Mỹ, trong khi Mỹ chỉ đánh thuế 2,5% đối với xe hơi nhập từ châu Âu. Một số nước như Ấn Độ, Brazil và Việt Nam cũng áp thuế cao hơn Mỹ đối với hàng nhập khẩu. Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), mức thuế trung bình của Mỹ chỉ khoảng 2,2%, trong khi Ấn Độ là 12%, Brazil 6,7% và Việt Nam 5,1%.

Theo kế hoạch mới, Mỹ sẽ áp dụng mức thuế tương xứng với mức thuế mà các quốc gia khác đang áp lên hàng hóa Mỹ. Điều này có nghĩa là nếu một nước đánh thuế 10% lên ô tô nhập khẩu từ Mỹ, thì Mỹ cũng sẽ áp mức thuế tương tự lên xe nhập từ nước đó. Mục tiêu của chính sách này là gây áp lực để các nước giảm thuế hoặc chấp nhận một thỏa thuận thương mại công bằng hơn với Mỹ.

Tuy chưa có danh sách chính thức nhưng một số quốc gia có thể bị ảnh hưởng trực tiếp bởi chính sách thuế mới của Mỹ bao gồm:

• Liên minh châu Âu (EU): Mỹ có thể áp thuế cao hơn lên ô tô và các sản phẩm công nghiệp từ châu Âu, đáp trả mức thuế mà EU đang áp lên hàng hóa Mỹ.
• Trung Quốc: Dù đã chịu nhiều đợt tăng thuế từ Mỹ trước đây, Trung Quốc có thể tiếp tục bị nhắm đến, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ và hàng điện tử.
• Ấn Độ, Brazil, Việt Nam: Các quốc gia này có mức thuế nhập khẩu cao hơn Mỹ, do đó có nguy cơ đối mặt với thuế quan mới từ chính quyền Trump.
• Mexico và Canada: Dù vừa đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, hai nước này vẫn có thể bị ảnh hưởng nếu Trump quyết định điều chỉnh chính sách thuế đối với các mặt hàng cụ thể.

Nếu Mỹ thực hiện chính sách này, rất có thể các nước bị ảnh hưởng sẽ có động thái đáp trả, dẫn đến nguy cơ một cuộc chiến thương mại mới.

Việc Mỹ áp thuế cao hơn có thể khiến các nước đối tác không ngồi yên. Trước đây, khi Trump tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc, Bắc Kinh đã trả đũa bằng cách áp thuế cao hơn lên nông sản và công nghệ Mỹ. Tương tự, EU từng dọa sẽ áp thuế lên hàng hóa Mỹ như xe máy Harley-Davidson, rượu whiskey và thực phẩm chế biến.

Nhiều nhà phân tích cho rằng Trump đang sử dụng chính sách thuế như một công cụ đàm phán, buộc các nước phải nhượng bộ để có được thỏa thuận thương mại có lợi cho Mỹ. Tuy nhiên, nếu các đối tác không nhượng bộ và thay vào đó trả đũa bằng các chính sách thuế mới, một cuộc chiến thương mại là điều không thể tránh khỏi.

Không chỉ thị trường chứng khoán bị ảnh hưởng, mà thị trường tiền điện tử cũng lao dốc mạnh sau tuyên bố của Trump. Giá Bitcoin giảm xuống 96.000 USD, khiến giới đầu tư lo ngại rằng bất ổn thương mại có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu.

Chính quyền Trump dự kiến sẽ công bố chi tiết kế hoạch thuế mới vào tuần tới. Giới đầu tư và doanh nghiệp trên toàn cầu sẽ theo dõi sát sao để đánh giá mức độ ảnh hưởng của chính sách này.

Dù mục tiêu của Trump là giảm thâm hụt thương mại và bảo vệ nền kinh tế Mỹ, nhưng nếu các nước khác không nhượng bộ, một cuộc chiến thương mại toàn cầu có thể xảy ra. Liệu Mỹ có đạt được lợi thế hay sẽ đối mặt với hậu quả từ một cuộc xung đột thương mại diện rộng?

Đọc thêm:

• Thuế quan ảnh hưởng như thế nào đến thị trường crypto?
• Trung Quốc áp thuế đáp trả Mỹ: Tác động đến thị trường tiền điện tử
• Cơ quan Thuế vụ Mỹ (IRS) thắt chặt kiểm soát đối với các dự án DeFi